Filip Olejnik, magister fizjoterapii, terapeuta manualny holistyczny

Co robić aby mieć zdrowe stopy?

Przede wszystkim mieć świadomość i wiedzę na temat tego, co nam szkodzi a co pomaga w prawidłowym rozwoju stóp. Zacznijmy od początku. Poród, etapy rozwoju, obuwie mają największy wpływ na to jak będą wyglądały nasze stopy.

Co źle wpływa na rozwój?

Powikłania okołoporodowe, pominięcie okresu raczkowania, zbyt wczesna pionizacja i przymuszanie do chodzenia, wczesne zakładanie obuwia, złe obuwie to zapewne te główne czynniki złej stymulacji.

Co pomaga?

Urozmaicona pozycja siedząca na podłodze, raczkowanie, czworakowanie to naturalny rozwój (bez chodzików i innych „wspomagaczy”) . Wszystkie te etapy powinny być zaliczone przez dziecko. Naturalny rozwój jest najlepszy.

Na co zwracać uwagę?

W okresie niemowlęcym na to czy dziecko przeszło przez wszystkie etapy rozwoju, w późniejszym okresie na to jak dziecko siedzi i jak ustawia biodra. Kolejną wskazówką może być ustawienie ścięgna Achillesa względem pięty. Ustawienie prostopadłe jest poprawne. Sprawdzaj też obuwie i podeszwę. Jeżeli często się ściera, warto się zainteresować problemem.

Czy warto stymulować stopy chodząc na boso?

Jak najbardziej. Każda forma aktywności która pobudza nasz aparat ruchu do maksimum jest dla nas wskazana. Obuwie będzie nas w osiągnięciu tego maksimum ograniczało.

Czy to oznacza, że buty nam szkodzą?

Nie, tak źle na pewno nie jest. Musimy jednak zwracać uwagę na jakość obuwia. Buty nie powinny być tylko i wyłącznie praktyczne czy estetyczne, powinny być wygodne, a przede wszystkim dopasowane funkcjonalnie do naszych stóp.

Co to znaczy „dopasowane funkcjonalnie"?

To znaczy, że obuwie nie wymusza na nas ruchów i ustawień innych niż te anatomiczne. But dopasowany funkcjonalnie to taki but, w którym podeszwa będzie zginała się w miejscu zgięcia stopy, a kostka będzie utrzymana w pozycji pośredniej, a nie w pozycji koślawej czy szpotawej. Staw skokowy nie może być ograniczany i usztywniany na siłę. Jeżeli te warunki zostaną spełnione, nasze stopy będą nam dobrze służyły.

Co to jest koślawość, szpotawość, płaskostopie poprzeczne i podłużne?

O koślawości mówimy kiedy pięta względem ścięgna Achillesa ucieka na zewnątrz. Patrząc od tyłu na stopę, kostki przyśrodkowe są blisko siebie a pięty się oddalają. Szpotawość to proces dokładnie odwrotny. Pięty się zbliżają a kostki przyśrodkowe oddalają od siebie. Płaskostopie podłużne to osłabienie łuku stopy rozciągającego się pomiędzy pierwszą kością śródstopia a piętą. Powoduje to obniżenie się kości stępu i śródstopia. Płaskostopie poprzeczne to zanik łuku poprzecznego rozciągającego się pomiędzy 1 a 5 kością śródstopia. Zanika wtedy naturalna amortyzacja a kości 2,3,4, zapadają się.

Co się stanie, jeżeli nie zadbamy o dobre buty?

Niedbałe dobieranie obuwia może doprowadzić do pojawienia się wielu chorób i patologii, takich jak płaskostopie poprzeczne, podłużne, koślawość czy szpotawość. Jesteśmy wtedy narażeni na wiele kontuzji, zwichnięć i złamań. Pamiętajmy, że odciski, przetarcia i modzele także mogą świadczyć o źle dopasowanym obuwiu lub o złych nawykach ruchowych.

Kto powinien chodzić boso?

Przede wszystkim dzieci. U dzieci staw skokowy i stopy są w fazie wzrostu i kształtują się poprzez ruch. Jeżeli zbyt wcześnie ograniczymy naturalny rozwój, doprowadzimy do wprowadzenia złych wzorców ruchowych, które mogą doprowadzić do dalszych zmian rozwojowych.

Czy dzieci, chodząc boso, będą się częściej przeziębiać?

Nasz organizm utrzymuje stabilną temperaturę wewnątrz naszego ciała. Krew ogrzewa centrum kosztem obwodu. To oznacza, że nasze ręce i stopy będą zawsze zimniejsze od głowy czy brzucha. Nie oznacza to jednak przeziębienia. Nie zapomnijmy o tym, że na boso mamy ćwiczyć i chodzić, a nie siedzieć bezczynnie, tym bardziej o przeziębieniu nie powinno być mowy. Dodatkowo możemy także ubrać skarpetki.

Gdzie i kiedy chodzić boso?

Najlepiej w domu. Po całym dniu pracy czy szkoły nasze stopy chętnie odpoczną od butów. Wykorzystaj też dobrze okres letni i wakacje, gdzie gorący piasek czy miękka trawa będą dla naszych stóp dobrym masażem.

Co ode mnie?

Jako ojciec i rehabilitant mówię zdecydowane TAK chodzeniu boso. Im wcześniej nauczysz się chodzić na bosaka i im później ubierzesz dziecku buciki, tym lepiej dla naszych stóp.

Filip Olejnik

magister fizjoterapii
terapeuta manualny holistyczny