Integracja sensoryczna
Coraz częściej do Reha Clinic trafiają dzieci skierowane przez logopedów, psychologów i nauczycieli w celu diagnozy integracji sensorycznej. Problemy szkolne, zaburzona koordynacja ruchowa, trudności z koncentracją to najczęstsze objawy, które niepokoją specjalistów. Rodzice, którzy przychodzą do naszej kliniki z reguły nie posiadają wiedzy, na temat tych zaburzeń, cały czas utwierdzają się w przekonaniu, że ich dziecko prędzej czy później z tego wyrośnie. Niezgrabność ruchowa, problemy z nauką nowych czynności motorycznych - dyspraksja, nadwrażliwość dotykowa, trudności w samoobsłudze to symptomy, nad którymi można pracować. Aby dobrze zrozumieć temat, zachęcam do zapoznania się z niektórymi terminami, często używanymi w SI. W łatwy sposób postaram się wyjaśnić co to jest Si, propriocepcja, dyspraksja, na czym polega diagnoza.
Co to jest integracja sensoryczna?
To sposób funkcjonowania i współdziałania narządów zmysłów. Zmysły te odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego i z wnętrza naszego ciała, następnie wysyłają informacje do centralnego układu nerwowego, który prawidłowo je odbiera i przetwarza.
Co to jest zaburzenie integracji sensorycznej?
To nieprawidłowe odbieranie i przetwarzanie informacji z narządów zmysłów, które wzajemnie na siebie oddziaływają i wzajemnie się „blokują” uniemożliwiając w ten sposób prawidłowy rozwój.
Co to jest diagnoza integracji sensorycznej?
To szereg testów zarówno ruchowych oraz klinicznych. Dyplomowany terapeuta na podstawie południowo-kalifornijskich testów wg Joan Ayres, obserwacji klinicznej, wywiadu z rodzicami oraz obserwacji zachowania dziecka wydaje pisemną opinię dotyczącą przetwarzania sensorycznego oraz wskazówki terapeutyczne. Czas diagnozy to zazwyczaj 3 spotkania jednogodzinne z dzieckiem w zależności od wieku i poziomu koncentracji dziecka oraz spotkanie informacyjne z rodzicem.
Jak wygląda terapia SI?
Zajęcia odbywają się w formie zabaw, gier ruchowych z dużą ilością zabawek, przedmiotów, których zadaniem jest stymulować zmysły i integrować je wzajemnie. Odczucia nadwrażliwości czy podwrażliwości powinny zostać znormalizowane. Na zajęciach jest dużo, stymulacji dotyku, słuchu, węchu oraz czucia głębokiego - propriocepcji poprzez huśtanie i bujanie. Zajęcia są bardzo aktywne i urozmaicone, dzieci bardzo chętnie w nich uczestniczą.
Co to jest propriocepcja?
Propriocepcja to czucie głębokie, kinestezja. Zmysł pierwotny na bazie, którego rozwijają się pozostałe. Zmysł ten odpowiedzialny jest za odbiór i przetwarzanie informacji płynących z mięśni, ścięgien, więzadeł na temat ich położenia względem siebie, ich napięcia, ucisku i rozciągnięcia. Sprawne działanie tego układu jest niezbędne do poprawnego planowania ruchu, koordynacji mięśniowej i „czytania swojego ciała”. Zaburzenia związane z propriocepcją dotyczą również dyspraksji.
Co to jest dyspraksja?
Dyspraksja - to trudność lub nieumiejętność planowania ruchu, uczenia się nowych czynności motorycznych. Najprawdopodobniej nie jest związana z zaburzeniem pracy określonych ośrodków mózgu, lecz raczej z zaburzeniem integracji, współpracy pomiędzy nimi. Aby doszło do prawidłowego wykonania czynności, nasz mózg potrzebuje wielu informacji związanych z tym zadaniem:
- potrzebny jest plan ruchu
- sposób jego wykonania
- wykonanie
Dyspraksja to brak współdziałania pomiędzy tymi etapami. W praktyce zauważam, że niektóre dzieci często długo myślą nad zaplanowaniem ruchu, co wpływa na słabą jakość wykonania.
Co to jest lateralizacja?
Jest to określona, funkcjonalna dominacja jednej strony ciała człowieka nad drugą. Lateralizacja związana jest z dominacją poszczególnych półkul mózgowych, co przekłada się na sprawne funkcjonowanie parzystych narządów zmysłu jak wzrok, słuch, ale przede wszystkim wpływa na rozwój manualny rąk i ruch nóg.
Co to jest nadreaktywność, podreaktywność? (nadwrażliwość, podwrażliwość)
Jest to stopień odbioru bodźców ze świata zewnętrznego i wnętrza ciała przez poszczególne zmysły (dotyku, wzroku, słuchu, przedsionka). Nieodpowiednie ich dostosowanie do zaistniałej sytuacji mówi o ich zaburzeniu. Reakcja na bodziec może być zbyt mała lub zbyt wyostrzona. Nadwrażliwość zmysłowa na bodźce zewnętrzne jest przyczyną częstego rozpraszania uwagi czy problemów z koncentracją. Podwrażliwością charakteryzują się dzieci, które potrzebują silnych bodźców aby zostały one odebrane przez mózg. Dzieciaki te zazwyczaj nadużywają siły w stosunku do samych siebie jak i do innych rówieśników. Zachowanie takie często określane jest przez otoczenie jako zachowanie niegrzeczne.
Co to jest Masaż Willbarger?
Jedna z wielu form stymulacji ciała u osób z nadwrażliwością dotykową, poprzez odpowiednią technikę masażu i uciski na stawy. Masaż wykonuje się specjalną miękką szczoteczką. Masaż zalecany dla dzieci.
Co to jest dieta sensoryczna?
Dieta sensoryczna to specjalnie dobrany zestaw ćwiczeń, nauka odpowiednich nawyków ruchowych, które dobrane są indywidualnie dla pacjenta przez terapeutę. Wytyczne powinny być stosowane regularnie i rzetelnie aby proces terapii postępował. Używa się terminu diety, bo tylko sumienność i wytrwałość daje efekt a ciało jest odpowiednio odżywione.
magister fizjoterapii
terapeuta SI, terapeuta C-S